İnternet kullanımında çocuk ve aile ilişkisinin önemli rolü vardır. Günümüzde çocukların internet kullanımı neredeyse ebeveynlerden daha ileri seviyededir. Anne ve babaların internet ve bilgisayar teknolojileri konusunda bilgi sahibi olmaları, eğer bu konuda yeterince bilgi sahibi değillerse de kendilerini geliştirmeleri, çocuklarını doğru yönlendirecek ve denetleme yapabilecek seviyede internet kullanımını öğrenmeleri yararlı olacaktır.

Çocuklara gerçek hayatta nasıl kurallar konuluyorsa, sanal ortam için de kurallar koymak gerekir. Ebeveynler kurallarla ve sanal ortam takibi yaparak çocuklarının interneti bilinçli ve işlevsel kullanımını destekleyebilir ve zararlarından koruyabilir. Bu kurallar çocuğun yaşıyla beraber değişiklikler gösterirken, konulan kuralların uygulanıp uygulanmadığının takip edilmesi de önemlidir.

Bunların yanı sıra aileler bilgisayarlarında çocukları internetteki tehlikelerden korumak için güncel antivirüs, filtre ve güvenlik duvarı programları/uygulamaları kullanabilirler. Ebeveynler çocuklarını, çevrimiçi ortamda kendilerini rahatsız ya da tehdit altında hissettiren bir şey ya da bir kişi olduğunda kendilerine iletmeleri için teşvik etmelidir. Bu da çocukların ailelerinden çekinmeden açık bir şekilde kendilerini ifade etmeyi gerektirir. Bu güveni ve konforu onlara ailelerinin sağlamaları beklenir. Eğer ebeveynler yeteri kadar anlayışlı ve kurallarında adil olurlarsa çocuklar da onlardan çekinmeden her şeyi anlatabileceklerdir.

Ailelerin, farklı yaş grubundaki çocuklar için, güvenli internet ve bilgisayar kullanımını sağlamalarına yönelik önerilerden bazıları şöyledir:

2 – 6 Yaş Grubu Çocuklar

Okul öncesi dönem olarak da adlandırılan bu dönemde çocuklar araştırmayı, yeni bir şeyler öğrenmeyi severler ve her şeyi merak ederler. Ayrıca nispeten çocukların daha aktif oldukları dönemdir. Çocuklar için internet kullanımında başlangıç seviyesi de diyebileceğimiz bu dönemde, internet kullanımı sınırlı sürelerde olmasını ve ebeveynlerle birlikte kullanılmasını öneriyoruz. Çocuklar, anne veya babaları ile birlikte bilgisayarda oluşturulan resim albümlerine bakabilir, kendi yaşlarına göre yapılmış web sitelerini dolaşabilir, yaşlarına uygun oyunları oynayabilirler.

7 – 10 Yaş Grubu Çocuklar

Bu yaş grubu çocuklar internet deneyimleri konusunda daha bilgilidir ancak uygunsuz içeriklere maruz kalıp kalmadıklarını öğrenmek için onların internet kullanımlarını izlemekte fayda vardır. Bu yaş çocuklarının internet üzerinden hangi kişisel bilgileri vermemeleri gerektiğini anlamaları sağlanmalıdır. Ayrıca, 7-10 yaş arası çocuklar genelde yasaklanan davranışları sergileme eğilimindedir.

10 – 13 Yaş Grubu Çocuklar

Ergenlik öncesi dönem olarak da isimlendirilen bu dönemde çocuklar her şeyi bilmek istediklerinden sürekli olarak araştırma ve inceleme içerisindedir. İnternetin sunduğu imkanların ve yeniliklerin farkında oldukları için bu imkanları sonuna kadar kullanmak isterler. Yani bu dönemde çocuklarda çok hızlı değişimler yaşanmaktadır. Eğer bu değişim diğer alanlarda olduğu gibi internet ortamında da iyiye, güzele ve doğruya kanalize edilirse, çocukların zihinsel gelişimine faydalı olacaktır. Aksi takdirde, çocukların internette pornografi, suç orgütlerinin faaliyetleri gibi olumsuzluklarla karşılaşması mümkündür. 10-13 yaş grubu çocuklarda anne ve babaya bağımlılık devam etmekle birlikte olabildiğince bağımsız hareket etme isteği de görülmektedir.

14 – 16 Yaş Grubu Çocuklar (Gençler)

Çocukluktan gençliğe geçiş olarak nitelendirilen bu yaş döneminde çocuklar için ilişki içerisinde olduğu arkadaş grubunun önemi artar, pek çok faaliyetin gerçekleştirilmesinde onlara danışır ve onların onayını alarak hareket ederler. Ayrıca bu dönemde çocuklarda, herhangi bir konuda anne ve babaya danışmama, onların beklentilerini karşılamama, her konuda bağımsız hareket etme, yeni düşüncelere açık olma ve aile değerleriyle yaşlarına özgü değerlerin bağdaşmaması gibi davranışlar görmek mümkündür. Ebeveynler için internet ve bilgisayar teknolojileri konusunda bu yaş dönemi çocuklarına yardımcı olmak oldukça zordur. Çünkü genelde internet ve bilgisayar kullanımı konusunda anne ve babalarından daha fazla bilgiye sahiptirler. Bu nedenle anne ve babaların bu yaş grubu çocukları için daha dikkatli olmaları gerekebilir. Aksi takdirde çocukların internette meydana gelen tehlikelere (cinsel istismar, pornografi, suç örgütlerinin faaliyetleri gibi) maruz kalmaları ya da internet bağımlısı olma olasılığı mevcuttur.

Son olarak, çocuklarımızı özellikle bu teknoloji döneminde korumak ve bilinçlendirmek adına önce kendimizin bu konuda bilinçli olması gerektiğini düşünüyorum. Unutmayın değişim ilk önce kendimizden başlar. Eğer biz çocuklarımıza belli kurallar koyuyorsak önce kendimizin bu kurallara doğru bir şekilde uyması gerekir. Çünkü biz çocuklarımız için birer rol modeliz.

Günel Alican | Psikolog

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir