Toplumumuzdaki yaygın düşünce çocukların kendi kendilerine bir şekilde büyüyeceği, bunu herkesin başarabildiği kolay bir iş olduğu doğrultusundadır. Dolayısıyla anne baba olmak için eğitim almak sıkça rastlanan bir durum değildir. Ancak gerçekten de yeni nesilleri yaratmak bu kadar basit midir? Kendi çocuğunu istediği gibi yetiştirmek isteyen ebeveynler, kararlarıyla yalnızca kendi ailelerini mi etkiler?
Eğitim Eşittir Başarı
Çocuklar yalnızca bir ailenin değil tüm toplumun, hatta tüm insanlığın üyeleridir. Bir çocuk için iyi ebeveynlerle büyümek hayatındaki diğer pek çok dinamik üzerinde, yaşanan ilişkilerde, partner olarak seçilen kişilerde ve sorunlarla başa çıkma yöntemlerinde etkilidir. Çocuğun ilerideki başarısı ve iç huzuru üzerinde de yetiştirilirken aldığı eğitimin izleri görülür.
“Çocuk” kavramının keşfedilip, çocukların minyatür yetişkinler değil, ayrı bir özen ve bakımla büyütülmesi gereken varlıklar olduğunun bilinmesi yakın denilebilecek bir tarihe dayanır. Önceden çocuk yetiştirmeyle ilgili oldukça sınırlı olan bilgiyi aile büyüklerinden almak mümkün olabiliyordu. Ancak gün geçtikçe bir bireyin yetiştirilmesi sürecinin ne kadar önemli ve ne kadar hassas olduğunu daha iyi anlıyoruz. Bu nedenle artık çocuk yetiştirmek yalnızca ebeveynlerin, hatta çoğu ailede olduğu gibi yalnızca annenin omuzlarına yüklenecek bir sorumluluktan çok daha fazlasıdır.
Eğitim Gelecektir
Çocukların duygusal olarak birden fazla ebeveynden beslenmesi, akranlarıyla iletişim halinde olması ve okul öncesi kurumlara gitmesi onları geleceğe daha iyi hazırlar. Bunların yanında ebeveynlerin çocuk yetiştirme konusundaki bilgileri ve hassasiyetleri de oldukça önemlidir.
Ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığı ve çeşitli dernekler tarafından verilen “aile eğitimleri”, ailelerin ebeveyn olmadaki sorumluluklarını kazanmalarına yardımcı olmak, aile bağını güçlendirmek, çocuk eğitimi ve gelişimi konusunda aileleri bilgilendirmek, destek olmak ve çocukları okula başlarken öğrenmeye hazır hale getirmek gibi hedeflere sahiptir. Bu eğitimlerin ilk adımı Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sevda Bekman ve Diane Sunar tarafından 1982’den 2004’e kadar gerçekleştirilen çalışma ile atılmıştır.
Okul öncesi çocuklarla gerçekleştirilen çalışmanın sonuçları, anneleri eğitilen ve eğitici bir okul öncesi ortamından gelen çocukların, yapılan tüm testlerde en yüksek puanları aldığını göstermiştir. Bu etkiler 20 yıl boyunca sürmüş, programdan yararlanan çocuklar daha iyi okullara gitmiş, daha iyi maaşlar almış ve daha prestijli işlerde çalışmışlardır. Program, aynı zamanda aile içi iletişime de olumlu etkide bulunmuştur.
Günümüzde aile eğitimleri yalnızca anne ile sınırlı tutulmamış, ailenin tüm bireylerini içerecek şekilde genişletilmiştir. Anne ve baba adaylarını evlilik öncesi eğitmek, evlat edinmiş ya da edinecek ailelerin anne-babalık rolleri ile ilgili bilgi, beceri ve sorumluluklarını geliştirmek de aile eğitim programlarının amaçları arasındadır. Aynı zamanda farklı yaş gruplarının farklı ihtiyaçları olabileceğinden hareketle 0-3, 3-6, 7-11 ve 12-18 yaş grupları için farklı kurslar açılmıştır.
İyi Destek, İyi Anne-Baba
Ebeveyn olarak içgüdüleriniz bir bebeği hayatta tutmayı ve yetişkin hale getirmeyi sağlayabilir ancak insan bundan çok daha karmaşık süreçleri olan bir canlıdır. Çocuk sahibi olmanın zor ve destek gerektiren bir süreç olduğunu bilerek bu konuda bilgi edinmek tüm toplum için fayda sağlar. İyi anne baba olmak öğrenilebilir. Bu da bizi iyi eğitimli, güvenli ve gelişmiş bir toplum olmaya götürecek önemli bir adım olabilir.
Kardelen Yıldız | Psikolog
Kaynaklar
- Milli Eğitim Bakanlığı, Hayat Boyu Öğrenme Müdürlüğü Aile Eğimi Programı içinde. 13 Aralık 2020 tarihinde http://aileegitimi.meb.gov.tr/index.php adresinden erişildi.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2017). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi. (4.bs). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- Tezel Şahin, Y, Özbey, B. (2007). Aile Eğitim Programlarına Niçin Gereksinim Duyulmuştur? Aile Eğitim Programları Neden Önemlidir?. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi , 12 (12).