Akran zorbalığı; çocuklar, gençler veya genç yetişkinler arasında fiziksel, duygusal veya sosyal olarak başka bir kişiyi istismar etme veya taciz etme davranışıdır. Genellikle okullarda, oyun alanlarında, günümüzde yaygın bir şekilde sosyal medyada veya sosyal ortamlarda meydana gelebilmektedir. Zorbalık yapan kişi, çeşitli yollarla mağdurunu sindirmeye ve üzerinde egemenlik kurmaya çalışarak, fiziksel veya duygusal olarak zarar verme eğilimindedir. Sıklıkla diğer çocuklardan farklı olarak nitelendirilen çocuklar zorbalığa maruz kalırlar. Kültürel farklılıklar ve dış görüşteki farklılıklar bu duruma örnek olarak verilebilir.
Nedenleri
Akran zorbalığının arkasındaki nedenler oldukça karmaşıktır ve birden fazla faktörün etkileşimiyle ortaya çıkabilir. Zorba kişiler genellikle düşük özgüvene sahip olabilir, dikkat çekme ihtiyacı hissedebilir veya kendi içsel sorunlarını başka kişilere yansıtabilirler. Ayrıca aile içi şiddet, hoşgörüsüz veya agresyon içeren çevrede büyüme, sosyal beceri eksikliği gibi faktörler de zorbalık davranışlarına sebep olabilir.
Akran Zorbalığının Çocuklara Etkileri
Akran zorbalığı, çocuklar üzerinde ciddi ve uzun süreli olumsuz etkilere yol açabilir. Fiziksel saldırılar, kişinin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atabilirken, duygusal ve sözel zorbalık çocukları psikolojik yönden olumsuz yönde etkileyebilir. Bu tür zorbalık, çocukların özgüvenini zedeleyerek kendine olan güvenlerini azaltabilir ve içlerine kapanmalarına neden olabilir. Aynı zamanda, çocukların motivasyonunu ve okul başarısını olumsuz etkileyerek akademik performanslarının düşmesine yol açabilir.
Akran Zorbalığı Önlenebilir mi?
Ebeveynler çocuklarla konuşulabilecek konuları açıkça konuşabilir ve onlarla içten iletişim kurabilirler. Bu sayede çocuk kendini daha güvende hissedebilir. Çocuklar ebeveynlerin davranışlarını veya tepkilerini taklit etme eğiliminde olabiliyorlar. Bu nedenle ebeveynlerin olumlu rol model olması çocuğun daha empatik ve saygılı olmasını sağlayabilir. Aynı zamanda çocuk zorba konumundan uzaklaşabilir. Ebeveynler çocuğun okul etkinliklerinde veya kurslarda aktif olmasına olanak tanırsa çocuk olumlu rol modelleri daha çok gözlemleme şansı yakalar, özgüveni artabilir ve zorbalıkla daha fazla baş etme stratejilerini geliştirme şansı bulabilir. Çocukların zorbalığı önlemek veya zorbalıkla başa çıkmak için güçlü bir destek sistemine ihtiyaçları vardır ve en önemli destek sistemleri de ebeveynleridir.
Sabrin Sabuncu | Psikolojik Danışman
Kaynakça
- Üneri, Ö.Ş. Çocuklarda Akran Zorbalığı. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, Cilt 24, Sayı 4, Aralık 2011
- Gürhan, N. (2017, Ağustos). Her Yönü ile Akran Zorbalığı. Turkiye Klinikleri J Psychiatr Nurs-Special Topics 2017;3(2):175-81