Disleksi Nedir? Disleksi Ne Demek?

Konu öğrenme olduğunda her insan aynı şekilde, aynı hızda veya pratik bir şekilde yaklaşım sağlayamayabiliyor. Bazı çocuklar okuma-yazma, konuşma ve matematiksel işlemleri kolay bir şekilde kullanabilirken bazı çocuklar güçlük yaşayabilir. Bu güçlükler disleksi olarak adlandırılabilir. Hastalık olmadığı gibi birçok yeteneği içinde barındıran disleksi, yalnızca öğrenme noktasında yaşıtlarına göre zihinsel bir farklılık gösterir. Ayrıca yaşanılan güçlüğün zeka ile hiçbir bağlantısı yoktur.

Disleksi Nedir?

Makalenin başında disleksinin ne olduğunu kabaca tanımladım. Fakat daha ayrıntılı bir tanımlama yapacak olursak; Yazılı bir metni çözümlemekle (harf ve ses ilişkisini kurarak, kelimeleri doğru olarak okumak) ile ilgili olan disleksi, okuma faaliyetinin doğruluğu ve okumanın akıcılığı yetileri otomatik hale gelmediği zaman kendini gösteren bir durumdur. Disleksik çocuklarda belirtiler okuma-yazma sürecinde başlar. Bu sebeple çocuk okul çağına gelmeden bu durumun anlaşılması biraz zordur.

Disleksik çocuklar, harfleri tanımada, harfleri seslendirmede, bu eylemleri otomatikleştirmede ve seri bir şekilde çözümlemede zorlanırlar. Okuma-yazmada zorlandığı için öğrenme düzeyinde arkadaşlarından geri kalabilirler.

Disleksinin Belirtileri

• Okumayı öğrenirken zorluk yaşama
• Okuma hızının beklenenin altında olması
• Yazarken harf atlama
• Bozuk yazma
• Okurken harf atlama
• Okurken kelimeleri değiştirerek okuma
• Okumakta zorlanma
• Yazarken zorlanma
• Harfleri birbirine karıştırma (b, d, p gibi)
• Rakamları ters yazma (3-6-9… gibi)
• “6-9″, “3-8″, 7-4″ gibi rakamları birbirinden ayırt etmede zorluk yaşama
• Okuduğunu anlama ve anlatmada zorlanma
• Sıralı ezber gerektiren konuları ezberlemekte güçlük çekme. (Ayların sırası haftanın günlerini sıralama)
• Çarpım tablosunu ezberlerken veya ritmik sayarken zorlanma
• Renkleri karıştırma
• Sağı solu ayırt etmekte zorlanma
• Kendini bir konu hakkında fikrini iyi ifade etmekte zorlanma
• Toplama ve çıkarma işaretini karıştırma
• Ayakkabılarını bağlama gibi motor becerilerde zorlanma
• Okula gitmek istememe
• Yazarken sıra, satır atlama
• İmla kurallarını uygun yazmakta zorlanma
• Noktalı ve noktasız harfleri yazarken ve okurken birbirine karıştırma

Ayrıca büyük harfleri genellikle kullanmazlar veya yanlış yerde kullanırlar. Diğer noktalama işaretlerini neredeyse hiç kullanmazlar. Yeni bir dil öğrenme söz konusu olduğunda ise, dislektik bir öğrencinin karşılaşabileceği zorluklar önemli ölçüde artar. İkinci bir dili öğrenmek, anadilin edinimi için gerekli olan aynı becerilere dayandığı için anadildeki olası güçlükler ikinci dile aktarılacaktır.

Disleksik Çocuğa Nasıl Yardım Edilir?

Okul derslerinde başarısız olan disleksik çocuklar zaman ile öz güvenlerinde kaybolma yaşayabilirler. Okumayı öğrenemeyip ve yavaş okuyup yaşıtlarının alaycı hareketlerine maruz kalabilirler. Bu çocuklar hassas yapıya sahip olduklarından bu yaşananlardan etkilenmeleri muhtemeldir.

Yeterince bilgi sahibi olmayan anne-baba veya öğretmenler çocuk üzerinde kalıcı hasarlara sebep olabilir. Bu nedenle, çocuk üzerinde sorumluluğu olan herkesin bu konu hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olması gereklidir.

Disleksik Çocuklara Yardımcı Olabilecek 10 İpucu

1. Sabırlı olunmalı.
2. Çocuk daima motive edilmeli.
3. Doğru akıl oyunları ile desteklenmeli (Disleksili çocuklar oyunları çok sever.)
4. Başkalarıyla asla kıyaslanmamalı.
5. Okul idaresi ve öğretmeni ile işbirliği yapılmalı.
6. Özel yeteneklerine yönelmeli.
7. Yerine getirdiği işler için onları tebrik ve takdir edin.
8. Ders sürecinde dikkat dağınıklığı yaratacak nesneler ortadan kaldırılmalı.
9. Öğrenme elden geldiğince eğlenceli hale getirilmeli.
10. Sevginin başarı ile doğru orantılı olmadığı gösterilmeli.

Disleksi İyileşebilir mi?

Disleksili çocuklar zeka düzeyleri normal ya da normalin üzerinde olmasına rağmen içerisinde bulundukları dönem ve akranlarının seviyesi göz önüne alındığında kendilerinden beklenen performansın oldukça altında başarı göstermektedirler. Bunun nedeni bu çocukların öğrenme stillerinin farklı olması ve okullardaki eğitim sistemin bu çocuklar için yetersiz kalmasıdır. Okuma, yazma ve matematik becerilerinde güçlük çeken bu çocuklar için özel eğitim hizmetleri vasıtasıyla bireysel eğitim programları hazırlanmalı ve uzmanlar tarafından psiko-eğitim desteği sağlanmalıdır. Disleksi ilaçla tedavisi olan bir sorun değildir. Akademik becerilerde zorluk çeken bu çocuklar için tedavi yöntemi bu çocukları akademik ve psikolojik olarak desteklemektir. Böylece çocuklar psiko-eğitsel yöntem ile disleksi belirtilerine rağmen eğitim hayatlarına adapte olabilir ve akademik başarıya ulaşabilirler.

Sena Şengül | Psikolog

Kaynaklar

• Anonim yazı. 10 Eylül 2019 tarihinde http://akademidisleksi.com/calisma-alanlarimiz/disleksi-tedavi-edilebilir-mi/ adresinden erişildi.
• Kapıcıoğlu, B., “Disleksi Nedir, Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Tedavi Edilir?”. 10 Eylül 2019 tarihinde https://www.mentalup.net/blog/disleksi-okuma-ve-ogrenme-bozuklugu adresinden erişildi.
• Anonim Yazı. “Disleksi Nedir ve Bir Hastalık Mıdır?”. 10 Eylül 2019 tarihinde https://www.e-psikiyatri.com/disleksi-nedir-ve-bir-hastalik-midir adresinden erişildi.