Son zamanlarda kitaplarda, sosyal medyada ve filmlerde fazlaca vurgulanan bir kavram ile karşı karşıyayız; sürekli iyilik hali, sürekli mutlu olma hali. ‘Mutlu olmalısın’, ‘bu o kadar da üzülmeyi gerektiren bir durum değil’, ‘sadece pozitif düşün’ gibi cümleleri olumlama adı altında çok fazla duyabiliyoruz. Peki hep iyi mi olmak zorundayız? Bardağın hep dolu tarafını mı görmeliyiz? Sürekli pozitif olabilir miyiz? Hayata iyi bir pencereden bakmak ve pozitif olmak bizlere kazandıran bir durumdur. Peki her ne olursa olsun pozitif bir şekilde bakabilir miyiz? Evet diyorsanız ‘Toksik Pozitif’lik yapıyor olabilirsiniz. Gelin birlikte bunu biraz inceleyelim.
Toksik Pozitiflik Nedir?
Toksik Pozitiflik, kişinin başına her ne gelirse gelsin o anda yaşaması gereken duygular her ne ise bunları reddederek sürekli pozitif kalma çabasına ve sürekli pozitif kalma haline verilen isimdir. Pozitif olmanın zihinsel sağlığımız için iyi etkileri olduğunu bilsek de hayatta her türlü duygunun var olduğunu da biliyoruz. Kırıcı bir cümle duyduğumuza üzülebiliriz, kırmızı ışıkta fazla kalınca sinirlenebiliriz, sevdiğimiz birinden beklemediğimiz bir hareketle karşılaşırsak hayal kırıklığına uğrayabiliriz ve bunlar normal tepkilerdir. Pozitif olmak bakış açımızı daha yumuşatabilecekken toksik pozitflik bu tarz duyguları reddetmemize sebep olabiliyor. Zorlayıcı duyguları yaşamayı reddedip, sürekli neşeli ve mutlu olmaya çalışma hali ilerleyen zamanlarda da duygularımızı bastırarak, reddederek veya inkar ederek duygularımızdan uzaklaşmamıza ve duygularımız hakkında daha sessiz kalmamıza yol açabiliyor. Öte yandan toksik pozitiflik, acıyı yaşamamızın engellemenin de bir yolu olarak karşımıza çıkabiliyor. Yaşanması gereken duyguları toksik pozitiflikle beraber ittiğimizde ortaya daha büyük duygular çıkabiliyor. Kötü hissettiğimiz için utanmak, olumlu bakış açımızı az da olsa kaybedersek bundan ötürü suçluluk duyma ve yetersizlik hissi yaşanabiliyor.
Toksik Pozitiflik Örnekleri
“Kendimi pek iyi hissetmiyorum”
Toksik cevap: Niye neyin eksik ki?
“Bu işi hiç sevmiyorum, beni çok yoruyor.”
Toksik cevap: En azından bir işin olduğuna şükretmelisin.
“Annemle çok kavga ediyoruz, bu aralar ondan uzaklaşmak istiyorum.”
Toksik cevap: O senin ailen, aileye bu şekilde davranmamalısın.
“Onu çok seviyordum ama ayrıldık, çok üzgünüm.”
Toksik cevap: İyi tarafından bakmaya çalış, daha kötü şeyler de olabilirdi.
Pozitif olmak bizler için her ne kadar faydalı bir durum olsa da yerine ve zamanına göre değişebilmektedir. Pozitifliğin fazlası zehirleyici olabilmektedir. Hissettiğimiz her duyguyu utanmadan ve suçluluk duymadan kucaklayabilmemiz büyüme ve gelişme yolumuzda da bize katkı sağlayacaktır. ‘Sadece iyi hisler!’ değil ‘Sadece gerçek hisler!’.
Gaye Yüksekdağ | Psikolog
Kaynakça
- Laura Sokal, Lesley Eblie Trudel, and Jeff Babb. (2020). It’s okay to be okay too. why calling out teachers’ “toxic positivity” may backfire. EdCan, 60.
- Eva Bosveld. (2021). Positive Vibes Only: The Downsides of a Toxic Cure-All.