Stres, vücudun çeşitli içsel ve dışsal uyaranlara verdiği otomatik tepkidir. Çevreden ya da kişinin kendinden kaynaklanabilir.
Stres Nedir?
Stres kişinin üzerinde hissettiği baskı ve gerginlik durumudur. Bu anlamda, günlük yaşamın bir parçası sayılabilir. Dış koşullar ve zorluklar strese yol açarken, bizim davranışlarımız ve tepkilerimiz de aynı şekilde stres yaratabilir ve gelecekteki stresli olayları hazırlayabilir.
Her ne kadar hayatımızın içine girerse girsin stres başa çıkılması gereken önemli bir problemdir ve bu problemi çözecek kişi de bireyin kendisidir. Stres, hayatın bir gerçeğidir. Stres genellikle olumsuz bir şey olarak düşünülür. Aşırı stres, insanı iş göremeyecek bir duruma getirip ciddi sorunlar da yaratabilir. Ancak stresin olumlu bir yanı da vardır. Herkes için değişebilen ama belirli dozda stres, etkili bir işleyiş için gereklidir.
Stres ile Nasıl Başa Çıkılır?
Öncelikle stresin yaşamınızın hangi alanlarından kaynaklandığını ve o durumda belirgin olarak sizi neyin rahatsız ettiğini, hangi duyguları yaşadığınızı ve bu duygularınızla nasıl tepkiler verdiğinizi gözden geçirmeniz gerekir. Daha sonra da, yaşadığınız bu durumu değiştirmek için ne yapabileceğinizi düşünmeniz sorunun çözümünde önemli bir adım olacaktır.
Bakış Açınızı Değiştirin
Sorunun üzerine gidebilmek için bakış açınızı değiştirin. Sorunun ne kadar kötü olacağını düşünmek yerine daha önce nelerin üstesinden gelebildiğinizi ve bu durumun üstesinden de kolaylıkla gelebileceğinizi düşünün.
Kendinize Zaman Ayırın
Stresle başa çıkabilmenin belki de önemli adımı kendinize zaman ayırmak ve kendiniz için bir şeyler yapmaktır. Günlük telaşlar ve sonu gelmeyen işler içinde ne kadar yoğun olursanız olun, sadece size ait olan zaman dilimleri yaratın. Bu zaman diliminde sizi stresten olabildiğince uzak tutacak aktiviteler yapmayı deneyin. Örneğin; uzun zamandır ertelediğiniz planlarınızı harekete geçirin, hobilerinize vakit ayırın veya spora başlayın. Kendiniz için bir şeyler yaptıkça birçok stres kaynağından uzak kalabilir ve stresin kalıcı bir problem olmasını önleyebilirsiniz.
Gevşeme Egzersizleri Yapın
Stres tepkisinde kaslar gerilir, kan basıncı ve kan şekeri yükselir, solunum artar. Oysa gevşeme hareketleri ile kaslar rahatlar, tansiyon düşer, solunum yavaş ve derin olur, kan şekeri azalır. Stresli durumlarda gevşemeye ayrılan zaman yoğun stresin fiziksel etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Gevşeyebilen kişiler, birikmiş stresin yarattığı gerginlikten sıyrıldıklarından yeniden enerji üretmek için bedenlerine zaman tanımış olurlar.
“Hayır” Demeyi Öğrenin
Her şeye ‘evet’ diyemezsiniz. Başkalarının beklenti ve taleplerini her zaman karşılayamazsınız. Gerektiğinde ‘hayır’ demeyi öğrenin.
Etkili İletişim Kurun
Stresli durumlar genellikle insanlar arası iletişim sorunlarından kaynaklanır. Sorunlarımızı bu kişilerle tartışabilmek çözüm için bir anahtardır. Sen dili kullanılarak kurulan cümleler yerine ben dili kullanılarak oluşturulan cümleler kullanmak; senli cümleler insanları genellikle suçlama eğilimindedir. Senli cümleler kullanıldığında karşı tarafta genellikle olumsuz ve savunmacı bir tepki oluşur. Benli cümleler ise sorumluluğu kişinin kendi üstünde tutar.
Toplumsal Desteği Unutmayın
Toplumsal destek terimi bireyin başka bireylerle veya gruplarla var olan iletişimini anlatır. Stresle başa çıkmada güvenilen, sevilen, açık iletişim kurulabilen insanların desteği bireyleri rahatlatarak, stresin olumsuz etkilerinin azaltılmasında büyük yardım sağlamaktadır.